Thuế bảo vệ môi trường là gì? Cách tính và khai báo

Thuế bảo vệ môi trường thường được áp vào các mặt hàng gây ô nhiễm như xe cộ, máy móc. Loại thuế này được nhà nước truy thu nhằm tạo ra quỹ cải thiện môi trường và giảm thiểu tác động từ các tác nhân gây ô nhiễm. Cùng TaxPlus tìm hiểu chi tiết hơn về thuế bảo vệ môi trường trong bài viết sau.

Thuế bảo vệ môi trường là gì?

Theo Khoản 1 Điều 2 Luật Thuế bảo vệ môi trường năm 2010, ta có thể hiểu thuế này là:

“Điều 2 1. Thuế bảo vệ môi trường là loại thuế gián thu, thu vào sản phẩm, hàng hóa (sau đây gọi chung là hàng hóa) khi sử dụng gây tác động xấu đến môi trường.”

Thuế bảo vệ môi trường có thể được coi là một khoản đóng góp vào ngân sách nhà nước nhằm điều chỉnh các hoạt động gây ảnh hưởng tới môi trường và kiểm soát sự ô nhiễm. Loại thuế này được coi là thuế gián thu, được áp dụng lên các sản phẩm, hàng hóa có khả năng gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường. Việc thu thuế bảo vệ môi trường giúp hạn chế các sản phẩm hoặc hoạt động tiêu cực đối với môi trường.

Luật thuế bảo vệ môi trường, bao gồm 4 chương và 13 điều, chi tiết hoá các loại mặt hàng phải chịu thuế bảo vệ môi trường như xăng dầu, than đá, dung dịch HCFC, túi nilon, thuốc trừ sâu, thuốc bảo quản sản phẩm nông lâm… Đây là những mặt hàng có thể gây ảnh hưởng xấu đến môi trường sinh thái khi sử dụng. Luật thuế bảo vệ môi trường đã được áp dụng từ ngày 1/1/2012.

Đối tượng chịu thuế bảo vệ môi trường

Luật thuế bảo vệ môi trường quy định có tám nhóm hàng hóa phải chịu thuế, bao gồm:

Xăng dầu, bao gồm xăng, nhiên liệu bay, diesel, dầu hỏa, dầu mazut, dầu nhờn, mỡ nhờn, chứa các chất hóa học như chì, lưu huỳnh có thể gây hại cho môi trường ngay cả khi chưa sử dụng. Mục tiêu của việc áp thuế là để khuyến khích việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, cũng như sử dụng năng lượng tái tạo. Các nước EU và Singapore cũng đang áp dụng thuế môi trường cho xăng, dầu.

Than đá, khi đốt cháy, thải ra các loại khí gây hại như CO2, SO2, cũng đang bị thuế để khuyến khích việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả và giảm sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch. Trung Quốc và Philipines đang thu thuế theo hàm lượng lưu huỳnh trong than.

Dung dịch hydro-chloro-fluoro-carbon (HCFC), được sử dụng trong ngành công nghiệp làm lạnh, điều hòa không khí, khi thải ra khí quyển gây ô nhiễm không khí, suy giảm tầng ôzôn và gây hiệu ứng nhà kính. Việc áp thuế sẽ giúp khuyến khích doanh nghiệp giảm dần việc sử dụng HCFC bằng cách chuyển đổi công nghệ sản xuất.

Túi ni lông, mất hàng trăm năm để phân hủy và có thể gây ô nhiễm môi trường đất, khi phân hủy còn tạo ra các chất làm đất bị trơ, không giữ được độ ẩm và dinh dưỡng cho cây trồng. Việc áp thuế nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, thay đổi hành vi tiêu dùng. Một số nước như Anh, Ireland đã thu thuế với các sản phẩm nhựa như túi ni lông, bát nhựa, chai nhựa.

Thuốc trừ cỏ, thuốc bảo quản lâm sản, thuốc khử trùng kho, thuốc trừ mối đều là những hợp chất độc từ tự nhiên hoặc tổng hợp, dùng để phòng trừ dịch hại trên cây trồng và bảo quản nông sản. Việc áp thuế nhằm nâng cao nhận thức, khuyến khích thay đổi thói quen sử dụng lạm dụng và giảm thiểu tác hại xấu của chúng đối với môi trường. Một số nước như Đan Mạch, Bỉ cũng áp thuế bảo vệ thực vật đối với các sản phẩm hóa chất bảo vệ thực vật.

Cuối cùng, Luật cũng mở ra khả năng bổ sung đối tượng chịu thuế khác phù hợp với từng thời kỳ, do Chính phủ trình lên Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét, quy định.

Xem thêm: Thuế lũy tiến là gì? Cách tính và kê khai thuế lũy tiến phù hợp

Cách tính thuế bảo vệ môi trường năm 2023 mới nhất

Thuế bảo vệ môi trường phải nộp = Số lượng đơn vị hàng hóa chịu thuế x Mức thuế tuyệt đối quy định trên một đơn vị hàng hóa.

Thời hạn tính thuế bảo vệ môi trường

Điều 9 của Luật Thuế Bảo vệ Môi Trường 2022 cùng với Điều 6 Thông tư 152/2011/TT-BTC quy định thời hạn để tính thuế bảo vệ môi trường như sau:

• Thời điểm để tính thuế đối với hàng hóa sau khi sản xuất để bán, trao đổi, tặng hoặc sử dụng trong các hoạt động khuyến mãi và quảng cáo, là khi quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hàng hóa được chuyển giao.
• Đối với hàng hóa sau khi sản xuất và được sử dụng nội bộ, thời điểm tính thuế là khi hàng hóa được đưa vào sử dụng.
• Đối với hàng hóa nhập khẩu, thời điểm tính thuế là khi đăng ký tờ khai hải quan, trừ các loại xăng dầu nhập khẩu để bán, được quy định tại khoản 4 của điều này.
• Thời điểm tính thuế cho xăng, dầu được sản xuất hoặc nhập khẩu để bán, là khi doanh nghiệp đầu mối trong lĩnh vực kinh doanh xăng, dầu bán ra.

Hoàn thuế bảo vệ môi trường

Về việc hoàn thuế bảo vệ môi trường, người nộp thuế sẽ được hoàn lại số thuế đã nộp trong các trường hợp dưới đây:

• Các mặt hàng nhập khẩu còn được lưu trữ tại cửa khẩu hoặc được tái xuất khẩu ra nước ngoài trong khi vẫn chịu sự giám sát của cơ quan Hải quan;
• Hàng hóa được nhập khẩu để bán cho nước ngoài thông qua một đại lý ở Việt Nam; xăng, dầu bán cho các phương tiện vận tải nước ngoài đi qua cảng Việt Nam hoặc cho các phương tiện vận tải Việt Nam đi trên các tuyến vận tải quốc tế theo quy định của pháp luật;
• Các mặt hàng tạm thời được nhập khẩu để tái xuất khẩu theo hình thức kinh doanh hàng nhập khẩu tạm thời và tái xuất;
• Hàng hóa được nhập khẩu và sau đó được người nhập khẩu tái xuất khẩu ra nước ngoài;

• Các mặt hàng được nhập khẩu tạm thời để tham gia vào các hội chợ, triển lãm, giới thiệu sản phẩm theo quy định của pháp luật khi được tái xuất khẩu ra nước ngoài.

Kê khai và nộp thuế bảo vệ môi trường như thế nào?

Cơ bản, các quy định về khai thuế, tính thuế, nộp thuế và hoàn thuế bảo vệ môi trường tuân theo Luật Quản lý thuế. Luật thuế bảo vệ môi trường cung cấp các hướng dẫn cụ thể hơn cho các điểm sau:

Về thời điểm tính thuế: Đối với các mặt hàng được sản xuất để bán, trao đổi hoặc tặng, thời điểm thuế được tính là khi quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hàng hóa được chuyển giao; đối với hàng hóa dùng nội bộ, thời điểm thuế được tính là khi hàng hóa bắt đầu được sử dụng; đối với hàng hóa nhập khẩu, thời điểm thuế được tính là khi đăng ký tờ khai hải quan; và đối với xăng, dầu được sản xuất hoặc nhập khẩu, thời điểm thuế được tính là khi doanh nghiệp đầu mối bán ra.

Về khai thuế, tính thuế và nộp thuế: Đối với hàng hóa sản xuất để bán, trao đổi, sử dụng nội bộ hoặc tặng, việc khai thuế, tính thuế và nộp thuế được tiến hành theo từng tháng và tuân theo quy định của pháp luật về quản lý thuế; đối với hàng hóa nhập khẩu, việc khai thuế, tính thuế và nộp thuế diễn ra cùng lúc với việc khai và nộp thuế nhập khẩu; thuế bảo vệ môi trường chỉ phải đóng một lần cho hàng hóa được sản xuất hoặc nhập khẩu.

Xem thêm: Cho thuê văn phòng ảo giá rẻ từ 595k

Lời kết

Các bạn vừa tìm hiểu qua về thuế bảo vệ môi trường. Đây là khoản thuế bắt buộc đối với những loại hàng hóa, sản phẩm đặc biệt gây tác động đến môi trường. Bạn cần nắm vững các nguyên tắc khi tính thuế và kê khai thuế theo quy định.