Hiệu lực bằng độc quyền sáng chế – Chuẩn pháp lý 2023

Trong thế giới đầy cạnh tranh của kinh doanh và công nghệ, việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ ngày càng trở nên quan trọng. Đặc biệt là khi nói đến sáng chế, một công cụ pháp lý hữu ích giúp bảo vệ sự độc đáo của một phát minh. Hiệu lực bằng độc quyền sáng chế là khái niệm mà bất kỳ doanh nghiệp hay nhà phát minh nào cũng cần nắm rõ, nhằm đảm bảo quyền lợi và tối đa hoá lợi ích từ công sức đầu tư, nghiên cứu và phát triển. Bài viết dưới đây TaxPlus sẽ giúp bạn tìm hiểu sâu hơn về hiệu lực bằng độc quyền sáng chế và những ứng dụng thực tiễn trong thời đại ngày nay.

Sáng chế là gì theo quy định pháp luật?

Sáng chế được định nghĩa là một phương pháp kỹ thuật dưới dạng sản phẩm hoặc quá trình, giúp giải quyết một vấn đề cụ thể thông qua việc áp dụng các nguyên tắc tự nhiên (theo điều 4 khoản 12 của Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, được sửa đổi và bổ sung năm 2009). Để bảo vệ sáng chế một cách độc quyền, chúng sẽ được cấp Bằng độc quyền sáng chế hoặc Bằng độc quyền giải pháp hữu ích.

Lý do nên đăng ký sáng chế: Tầm quan trọng và lợi ích

Sáng chế là một phương pháp kỹ thuật (có thể dưới dạng sản phẩm, quy trình, hoặc cả hai) được con người tạo ra nhằm phục vụ cuộc sống. Để tạo ra một sáng chế, người tác giả cần có chuyên môn và đầu tư về thời gian cũng như chi phí nghiên cứu.

Vì vậy, để đảm bảo quyền độc quyền sở hữu sáng chế, chủ sở hữu nên tiến hành đăng ký sáng chế sau khi hoàn thành sáng tạo.

Đăng ký sáng chế mang lại những lợi ích sau:

• Ứng dụng sáng chế vào đời sống, tạo ra lợi ích vật chất cho chủ sở hữu;
• Thực hiện biện pháp pháp lý hành chính hoặc hình sự để xử lý hành vi xâm phạm đối với sáng chế đã đăng ký bởi bên thứ ba;
• Chứng minh mình là chủ sở hữu duy nhất của sáng chế và được bảo vệ pháp lý khi có tranh chấp với bên thứ ba;
• Sử dụng độc quyền sáng chế trong 20 năm (theo điều 92 khoản 2 của Luật Sở hữu trí tuệ 2005); nếu không cần phát triển sáng chế, chủ sở hữu có thể chuyển nhượng sáng chế cho bên thứ ba để thu nhập từ việc chuyển nhượng. 20 năm là khoảng thời gian đủ dài để doanh nghiệp sở hữu bằng độc quyền sáng chế thu được lợi nhuận trước khi sáng chế trở nên phổ biến.

Xem thêm: Mẫu đơn đăng ký chuyển nhượng quyền tác giả – Chuẩn pháp lý 2023

Điều kiện để đăng ký sáng chế và được bảo hộ độc quyền sáng chế

Sáng chế sẽ được bảo hộ dưới hình thức cấp Bằng độc quyền sáng chế nếu đáp ứng các điều kiện sau:

• Có tính mới;
• Có trình độ sáng tạo;
• Có khả năng áp dụng công nghiệp.

Giải pháp kỹ thuật – đối tượng được bảo hộ dưới danh nghĩa là sáng chế – là tập hợp các thông tin cần thiết về cách thức kỹ thuật và/hoặc phương tiện kỹ thuật (ứng dụng các quy luật tự nhiên) nhằm giải quyết một nhiệm vụ (một vấn đề) xác định.

Giải pháp kỹ thuật có thể thuộc một trong các dạng sau đây:

(1) Sản phẩm:

• Sản phẩm dưới dạng vật thể, ví dụ như dụng cụ, máy móc, thiết bị, linh kiện, mạch điện… Sản phẩm này được thể hiện bằng tập hợp các thông tin xác định một sản phẩm nhân tạo được đặc trưng bởi các dấu hiệu (đặc điểm) kỹ thuật về kết cấu, sản phẩm đó có chức năng (công dụng) như một phương tiện để đáp ứng nhu cầu nhất định của con người.
• Sản phẩm dưới dạng chất (gồm đơn chất, hợp chất và hỗn hợp chất), ví dụ như vật liệu, chất liệu, thực phẩm, dược phẩm… Sản phẩm này được thể hiện bằng tập hợp các thông tin xác định một sản phẩm nhân tạo được đặc trưng bởi các dấu hiệu kỹ thuật về sự hiện diện, tỷ lệ và trạng thái của các phần tử, có chức năng như một phương tiện để đáp ứng nhu cầu nhất định của con người. Hoặc sản phẩm dưới dạng vật liệu sinh học, ví dụ như gen, thực vật/động vật biến đổi gen… Sản phẩm này được thể hiện bằng tập hợp các thông tin về một sản phẩm chứa thông tin di truyền bị biến đổi dưới tác động của con người, có khả năng tự tái tạo.

(2) Quy trình hoặc phương pháp (quy trình sản xuất, phương pháp chẩn đoán, dự báo, kiểm tra, xử lý…) được thể hiện bằng tập hợp các thông tin xác định cách thức tiến hành một quá trình hoặc một công việc cụ thể, được đặc trưng bởi các dấu hiệu về trình tự, thành phần tham gia, biện pháp và phương tiện thực hiện các thao tác nhằm đạt được mục đích nhất định.

Hiệu lực bằng độc quyền sáng chế là bao lâu?

Theo quy định tại Điều 93 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005:

1. Văn bằng bảo hộ có hiệu lực trên toàn lãnh thổ Việt Nam.

2. Bằng độc quyền sáng chế có hiệu lực từ ngày cấp và kéo dài đến hết hai mươi năm kể từ ngày nộp đơn.

3. Bằng độc quyền giải pháp hữu ích có hiệu lực từ ngày cấp và kéo dài đến hết mười năm kể từ ngày nộp đơn.

4. Bằng độc quyền kiểu dáng công nghiệp có hiệu lực từ ngày cấp và kéo dài đến hết năm năm kể từ ngày nộp đơn, có thể gia hạn hai lần liên tiếp, mỗi lần năm năm.

5. Giấy chứng nhận đăng ký thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn có hiệu lực từ ngày cấp và chấm dứt vào ngày sớm nhất trong số những ngày sau đây:

a) Kết thúc mười năm kể từ ngày nộp đơn;

b) Kết thúc mười năm kể từ ngày thiết kế bố trí được người có quyền đăng ký hoặc người được người đó cho phép khai thác thương mại lần đầu tiên tại bất kỳ nơi nào trên thế giới;

c) Kết thúc mười lăm năm kể từ ngày tạo ra thiết kế bố trí.

6. Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu có hiệu lực từ ngày cấp đến hết mười năm kể từ ngày nộp đơn, có thể gia hạn nhiều lần liên tiếp, mỗi lần mười năm.

7. Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý có hiệu lực vô thời hạn kể từ ngày cấp.

Vì vậy, theo quy định trên, Bằng độc quyền sáng chế mà bạn vừa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp sẽ có hiệu lực từ ngày cấp và sẽ kéo dài đến hết 20 năm kể từ ngày nộp đơn.

Bằng độc quyền sáng chế hết hiệu lực có được gia hạn không?

Tại Luật sở hữu trí tuệ 2005 có quy định:

Điều 93. Hiệu lực của văn bằng bảo hộ

1. Bằng độc quyền sáng chế có hiệu lực từ ngày cấp và kéo dài đến hết hai mươi năm kể từ ngày nộp đơn.

Điều 94. Duy trì, gia hạn hiệu lực văn bằng bảo hộ

1. Để duy trì hiệu lực Bằng độc quyền sáng chế, Bằng độc quyền giải pháp hữu ích, chủ văn bằng bảo hộ phải nộp lệ phí duy trì hiệu lực.
2. Mức lệ phí và thủ tục duy trì, gia hạn hiệu lực văn bằng bảo hộ do Chính phủ quy định.

Bằng độc quyền sáng chế, Bằng độc quyền giải pháp hữu ích và Giấy chứng nhận đăng ký thiết kế bố trí mạch tích hợp không được phép gia hạn.

Theo quy định, Bằng độc quyền sáng chế sẽ có hiệu lực trong thời gian 20 năm kể từ ngày nộp đơn và không được phép gia hạn. Tuy nhiên, văn bằng độc quyền sáng chế có thể được duy trì hiệu lực nếu chủ sở hữu nộp lệ phí duy trì hiệu lực cho văn bằng.

Điều kiện để được duy trì hiệu lực bằng độc quyền sáng chế

Chủ sở hữu văn bằng bảo hộ phải nộp lệ phí duy trì hiệu lực trong vòng 6 tháng trước khi kỳ hạn hiệu lực kết thúc.

Nếu nộp lệ phí duy trì hiệu lực muộn hơn thời hạn quy định, thì chủ sở hữu phải nộp thêm 10% lệ phí cho mỗi tháng trễ, tuy nhiên, số tháng trễ không được vượt quá 6 tháng tính từ ngày kết thúc kỳ hạn hiệu lực.

Yêu cầu duy trì hiệu lực bằng độc quyền sáng chế – Hồ sơ liên quan

Hồ sơ yêu cầu duy trì hiệu lực bằng độc quyền sáng chế bao gồm:

• Tờ khai yêu cầu duy trì hiệu lực (theo mẫu 02-GH/DTVB tại Phụ lục C của Thông tư số 01);
• Giấy ủy quyền (trường hợp nộp yêu cầu thông qua đại diện);
• Bản sao chứng từ nộp phí, lệ phí theo quy định;
• Tài liệu khác (nếu có).

Lệ phí duy trì hiệu lực bằng độc quyền sáng chế – Thông tin liên quan

Lệ phí duy trì hiệu lực: 100.000 đồng/điểm

• Lệ phí duy trì hiệu lực muộn: 10% lệ phí duy trì/mỗi tháng nộp muộn
• Phí thẩm định yêu cầu duy trì: 160.000 đồng/ văn bằng bảo hộ
• Phí sử dụng văn bằng bảo hộ (theo năm):

Năm 1-2: 300.000 đồng/năm/điểm

Năm 3-4: 500.000 đồng/năm/điểm

Năm 5-6: 800.000 đồng/năm/điểm

Năm 7-8: 1.200.000 đồng/năm/điểm

Năm 9-10: 1.800.000 đồng/năm/điểm

Năm 11-13: 2.500.000 đồng/năm/điểm

Năm 14-16: 3.300.000 đồng/năm/điểm

Năm 17-20: 4.200.000 đồng/năm/điểm

• Phí công bố Thông báo ghi nhận duy trì: 120.000 đồng/đơn
• Phí đăng bạ thông tin duy trì hiệu lực: 120.000 đồng/VBBH

Khi nào bằng độc quyền sáng chế sẽ bị hủy bỏ hiệu lực?

Bằng độc quyền sáng chế sẽ bị hủy bỏ hiệu lực khi thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 96 Luật Sở hữu trí tuệ 2019 như sau:

Điều 96. Hủy bỏ hiệu lực văn bằng bảo hộ

1. Văn bằng bảo hộ bị hủy bỏ toàn bộ hiệu lực trong các trường hợp sau đây:

a) Người nộp đơn đăng ký không có quyền đăng ký và không được chuyển nhượng quyền đăng ký đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí, nhãn hiệu;

b) Đối tượng sở hữu công nghiệp không đáp ứng các điều kiện bảo hộ tại thời điểm cấp văn bằng bảo hộ.

2. Văn bằng bảo hộ bị hủy bỏ một phần hiệu lực trong trường hợp phần đó không đáp ứng điều kiện bảo hộ.

3. Tổ chức, cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan quản lý nhà nước về quyền sở hữu công nghiệp hủy bỏ hiệu lực văn bằng bảo hộ trong các trường hợp quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này với điều kiện phải nộp phí và lệ phí.

Thời hiệu thực hiện quyền yêu cầu hủy bỏ hiệu lực văn bằng bảo hộ là suốt thời hạn bảo hộ; đối với nhãn hiệu thì thời hiệu này là năm năm kể từ ngày cấp văn bằng bảo hộ, trừ trường hợp văn bằng bảo hộ được cấp do sự không trung thực của người nộp đơn.

4. Căn cứ kết quả xem xét đơn yêu cầu hủy bỏ hiệu lực văn bằng bảo hộ và ý kiến của các bên liên quan, cơ quan quản lý nhà nước về quyền sở hữu công nghiệp quyết định hủy bỏ một phần hoặc toàn bộ hiệu lực văn bằng bảo hộ hoặc thông báo từ chối hủy bỏ hiệu lực văn bằng bảo hộ.

5. Quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này cũng được áp dụng đối với việc hủy bỏ hiệu lực đăng ký quốc tế đối với nhãn hiệu.

Lời kết

Tóm lại, hiệu lực bằng độc quyền sáng chế rất quan trọng đối với chủ sở hữu sáng chế để bảo vệ quyền lợi và giá trị của sáng chế của mình. Việc duy trì hiệu lực bằng độc quyền sáng chế đòi hỏi chủ sở hữu phải nộp đầy đủ các lệ phí và thực hiện đúng các thủ tục quy định của pháp luật. Nếu bằng độc quyền sáng chế không đáp ứng được các điều kiện quy định hoặc chủ sở hữu không duy trì hiệu lực đúng thời hạn, bằng độc quyền sáng chế sẽ bị hủy bỏ hiệu lực. Việc hiểu rõ về quy trình bảo hộ sáng chế và cách duy trì hiệu lực bằng độc quyền sáng chế sẽ giúp chủ sở hữu tối đa hóa giá trị sáng chế của mình và bảo vệ quyền lợi trong quá trình kinh doanh và phát triển sản phẩm.

Nếu quý khách cần tìm hiểu thêm về các quy trình và thủ tục cụ thể như dịch vụ kế toán trọn gói, chăm sóc website, thuê văn phòng trọn gói, thuê văn phòng ảo hay thuê chỗ ngồi làm việc, cũng như dịch vụ thành lập doanh nghiệp trọn gói, hãy đến với TaxPlus – đối tác đáng tin cậy của quý khách hàng.

Đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm của chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ quý khách hàng trong mọi thắc mắc và giúp quý khách hàng hoàn thành các thủ tục pháp lý một cách nhanh chóng và hiệu quả. Để được tư vấn và hỗ trợ, quý khách hàng có thể liên hệ với chúng tôi qua số hotline: 0853 9999 77. Chúng tôi sẽ phản hồi yêu cầu của quý khách hàng trong thời gian sớm nhất, cam kết mang lại cho quý khách hàng dịch vụ tốt nhất từ TaxPlus.

Câu hỏi thường gặp

Bằng độc quyền sáng chế có hiệu lực trong bao lâu?

Trả lời: Bằng độc quyền sáng chế có hiệu lực trong thời gian 20 năm kể từ ngày nộp đơn.

Có thể gia hạn hiệu lực bằng độc quyền sáng chế không?

Trả lời: Bằng độc quyền sáng chế không được gia hạn hiệu lực, tuy nhiên nếu chủ sở hữu nộp đủ lệ phí duy trì hiệu lực thì văn bằng sẽ được duy trì hiệu lực.

Bằng độc quyền sáng chế bị hủy bỏ hiệu lực trong trường hợp nào?

Trả lời: Bằng độc quyền sáng chế sẽ bị hủy bỏ hiệu lực khi thuộc một trong các trường hợp quy định tại Điều 96 Luật Sở hữu trí tuệ, chẳng hạn như chủ sở hữu không đủ năng lực hợp pháp, không nộp lệ phí duy trì hiệu lực, hoặc bằng sáng chế bị tuyên bố không hợp lệ.

Lệ phí duy trì hiệu lực bằng độc quyền sáng chế như thế nào?

Trả lời: Lệ phí duy trì hiệu lực bằng độc quyền sáng chế là 100.000 đồng/điểm, nếu nộp muộn thì phải nộp thêm 10% lệ phí duy trì/mỗi tháng nộp muộn.

Bằng độc quyền sáng chế và giải pháp hữu ích có cùng thời hạn hiệu lực không?

Trả lời: Bằng độc quyền sáng chế và giải pháp hữu ích có thời hạn hiệu lực giống nhau, đều là 20 năm kể từ ngày nộp đơn.