Giải pháp giải quyết tranh chấp lao động tập thể hiệu quả – Chuẩn pháp...

Trong thời đại công nghiệp 4.0 hiện nay, việc giải quyết tranh chấp lao động tập thể trở nên phức tạp hơn bao giờ hết, đòi hỏi sự linh hoạt và hiểu biết sâu sắc từ cả hai phía doanh nghiệp và người lao động. Bài viết này TaxPlus sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết, kinh nghiệm và hướng dẫn về các phương pháp giải quyết tranh chấp lao động tập thể hiệu quả, giúp tạo ra môi trường làm việc hòa thuận, ổn định và phát triển.

Tranh chấp lao động tập thể là gì?

Theo Điều 179 của Bộ luật Lao động 2019 được quy định như sau:

Tranh chấp lao động tập thể về quyền hoặc về lợi ích giữa một hay nhiều tổ chức đại diện người lao động với người sử dụng lao động hoặc một hay nhiều tổ chức của người sử dụng lao động.

Tranh chấp lao động tập thể về quyền là tranh chấp giữa một hay nhiều tổ chức đại diện người lao động với người sử dụng lao động hoặc một hay nhiều tổ chức của người sử dụng lao động phát sinh trong trường hợp sau đây:

• Có sự khác nhau trong việc hiểu và thực hiện quy định của thỏa ước lao động tập thể, nội quy lao động, quy chế và thỏa thuận hợp pháp khác;
• Có sự khác nhau trong việc hiểu và thực hiện quy định của pháp luật về lao động;
• Khi người sử dụng lao động có hành vi phân biệt đối xử đối với người lao động, thành viên ban lãnh đạo của tổ chức đại diện người lao động vì lý do thành lập, gia nhập, hoạt động trong tổ chức đại diện người lao động; can thiệp, thao túng tổ chức đại diện người lao động; vi phạm nghĩa vụ về thương lượng thiện chí.

Tranh chấp lao động tập thể về lợi ích bao gồm:

• Tranh chấp lao động phát sinh trong quá trình thương lượng tập thể;
• Khi một bên từ chối thương lượng hoặc không tiến hành thương lượng trong thời hạn theo quy định của pháp luật.

Nguyên tắc giải quyết tranh chấp lao động tập thể

Tôn trọng quyền tự định đoạt thông qua thương lượng của các bên trong suốt quá trình giải quyết tranh chấp lao động.

Coi trọng giải quyết tranh chấp lao động thông qua hòa giải, trọng tài trên cơ sở tôn trọng quyền và lợi ích của hai bên tranh chấp, tôn trọng lợi ích chung của xã hội, không trái pháp luật.

Công khai, minh bạch, khách quan, kịp thời, nhanh chóng và đúng pháp luật.

Bảo đảm sự tham gia của đại diện các bên trong quá trình giải quyết tranh chấp lao động.

Việc giải quyết tranh chấp lao động do cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động tiến hành sau khi có yêu cầu của bên tranh chấp hoặc theo đề nghị của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền và được các bên tranh chấp đồng ý.

🆘 Xem thêm:

• Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo Luật lao động mới nhất
• Chi tiết về quy định nghỉ việc trong thời gian thử việc & cách áp dụng

Giải quyết tranh chấp lao động tập thể như thế nào?

Quá trình giải quyết tranh chấp lao động tập thể theo trình tự và thủ tục gồm hai bước chính:

1. Thực hiện hòa giải tại viên hòa giải lao động và
2. tiến hành giải quyết tại Hội đồng Trọng tài lao động.

Đầu tiên, cùng tìm hiểu về việc hòa giải tại viên hòa giải lao động:

Thủ tục giải quyết tranh chấp lao động tập thể về lợi ích thông qua viên hòa giải lao động có nhiều điểm tương đồng với quy trình giải quyết tranh chấp lao động cá nhân tập thể về quyền.

Điều 196 BLLĐ 2019 quy định:

Điều 196. Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp lao động tập thể về lợi ích

1. Trình tự, thủ tục hòa giải tranh chấp lao động tập thể về lợi ích được thực hiện theo quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều 188 của Bộ luật này.

2. Trường hợp hòa giải thành, biên bản hòa giải thành phải bao gồm đầy đủ nội dung các bên đã đạt được thỏa thuận, có chữ ký của các bên tranh chấp và hòa giải viên lao động. Biên bản hòa giải thành có giá trị pháp lý như thỏa ước lao động tập thể của doanh nghiệp.

3. Trường hợp hòa giải không thành hoặc hết thời hạn hòa giải quy định tại khoản 2 Điều 188 của Bộ luật này mà hòa giải viên lao động không tiến hành hòa giải hoặc một trong các bên không thực hiện thỏa thuận trong biên bản hòa giải thành thì các bên tranh chấp có quyền lựa chọn một trong các phương thức sau để giải quyết tranh chấp:

a) Yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết theo quy định tại Điều 197 của Bộ luật này;

b) Tổ chức đại diện người lao động có quyền tiến hành thủ tục quy định tại các điều 200, 201 và 202 của Bộ luật này để đình công.

Thứ hai, giải quyết tranh chấp tại hội đồng trọng tài lao động

Điều 197 BLLD 2019 quy định:

Điều 197. Giải quyết tranh chấp lao động tập thể về lợi ích của Hội đồng trọng tài lao động

1. Trên cơ sở đồng thuận, các bên tranh chấp có quyền yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết tranh chấp trong trường hợp hòa giải không thành hoặc hết thời hạn hòa giải quy định tại khoản 2 Điều 188 của Bộ luật này mà hòa giải viên lao động không tiến hành hòa giải hoặc một trong các bên không thực hiện thỏa thuận trong biên bản hòa giải thành.

2. Trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu giải quyết tranh chấp theo quy định tại khoản 1 Điều này, Ban trọng tài lao động phải được thành lập để giải quyết tranh chấp.

3. Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày được thành lập, căn cứ vào quy định của pháp luật về lao động, thỏa ước lao động tập thể, nội quy lao động đã được đăng ký và các quy chế, thỏa thuận hợp pháp khác, Ban trọng tài lao động phải ra quyết định về việc giải quyết tranh chấp và gửi cho các bên tranh chấp.

4. Khi các bên lựa chọn giải quyết tranh chấp thông qua Hội đồng trọng tài lao động theo quy định tại Điều này thì tổ chức đại diện người lao động không được tiến hành đình công trong thời gian Hội đồng trọng tài lao động đang tiến hành giải quyết tranh chấp.

Khi hết thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này mà Ban trọng tài lao động không được thành lập hoặc hết thời hạn quy định tại khoản 3 Điều này mà Ban trọng tài không ra quyết định giải quyết tranh chấp hoặc người sử dụng lao động là bên tranh chấp không thực hiện quyết định giải quyết tranh chấp của Ban trọng tài lao động thì tổ chức đại diện người lao động là bên tranh chấp có quyền tiến hành thủ tục quy định tại các điều 200, 201 và 202 của Bộ luật này để đình công.

🆘 Xem thêm:

• Cho thuê văn phòng ảo giá rẻ từ 595k
• Dịch vụ cho thuê văn phòng trọn gói

Lời kết

Tóm lại, giải quyết tranh chấp lao động tập thể đòi hỏi sự hiểu biết rõ ràng về quy trình, thủ tục, thời hiệu và nguyên nhân gây ra tranh chấp. Việc áp dụng đúng quy định pháp luật, thực hiện hòa giải tại viên hòa giải lao động và Hội đồng Trọng tài lao động sẽ giúp giảm thiểu xung đột, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giải quyết tranh chấp lao động tập thể một cách hiệu quả và nhanh chóng, góp phần nâng cao mối quan hệ giữa người sử dụng lao động và người lao động, tạo môi trường lao động ổn định và phát triển bền vững.

Câu hỏi thường gặp

Ai có thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động tập thể?

Theo Khoản 1 Điều 195 Bộ luật Lao động 2019, thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động tập thể về lợi ích được phân công cho viên hòa giải lao động và Hội đồng Trọng tài lao động.

Pháp luật quy định thời hiệu yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động cá nhân như thế nào?

Thời hiệu yêu cầu viên hòa giải lao động tiến hành hòa giải tranh chấp lao động cá nhân là 6 tháng, kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho là vi phạm quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Thời hiệu yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động xử lý tranh chấp lao động cá nhân là 9 tháng, kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho là vi phạm quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Thời hiệu yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp lao động cá nhân là 1 năm, kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho là vi phạm quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Nếu người yêu cầu có chứng minh được rằng không thể đưa ra yêu cầu đúng thời hạn quy định do sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan hoặc lý do khác theo quy định của pháp luật, thì thời gian có sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan hoặc lý do đó sẽ không được tính vào thời hiệu yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động cá nhân.

Đâu là nguyên nhân gây ra tranh chấp lao động?

Gần đây, các vụ tranh chấp lao động thường xuất hiện tại các khu công nghiệp, chủ yếu liên quan đến vấn đề lương, thưởng, lương tối thiểu vùng chưa được điều chỉnh phù hợp và kịp thời, cũng như tranh chấp về tăng ca giữa nhiều doanh nghiệp và người lao động.

• Tranh chấp lao động tập thể về quyền: thường phát sinh do có ý định vi phạm hoặc do sự hiểu lầm về nội dung hợp đồng lao động, thoả ước lao động, nội quy lao động, quy chế, thoả thuận hợp pháp khác trong doanh nghiệp hoặc pháp luật lao động, dẫn đến vi phạm. So với Bộ luật lao động 2012, một điểm mới là tranh chấp lao động tập thể về quyền còn xảy ra khi người sử dụng lao động phân biệt đối xử người lao động, thành viên ban lãnh đạo tổ chức đại diện người lao động vì lý do thành lập, gia nhập, hoạt động trong tổ chức đại diện người lao động; can thiệp, thao túng tổ chức đại diện người lao động; vi phạm nghĩa vụ về thương lượng thiện chí.
• Tranh chấp lao động tập thể về lợi ích: xảy ra trong quá trình thương lượng tập thể, khi một bên từ chối thương lượng hoặc không tiến hành thương lượng trong thời gian quy định của pháp luật.