Cổ đông là tên gọi rất quen thuộc trong lĩnh vực kinh tế. Nhưng không phải ai cũng nắm được khái niệm này nghĩa là gì, bản chất của nó ra sao. Đặc biệt, có rất nhiều loại cổ đông khác nhau trong lĩnh vực kinh tế. Bài viết này, TaxPlus đã tổng hợp rất chi tiết sẽ giúp bạn tìm hiểu rõ ràng hơn cổ đông công ty là gì đấy.
Cổ đông là gì
Cổ đông trong tiếng anh gọi là Shareholder. Đây là những cá nhân/ tổ chức có quyền sở hữu hoặc nắm giữ một phần hay toàn bộ vốn của một công ty CP (cổ phần). Chứng chỉ xác nhận quyền sở hữu này hợp pháp được sử dụng phổ biến với tên gọi cổ phiếu.
🆘 Xem thêm: Cổ phiếu là gì
Phân biệt các loại cổ đông trong công ty CP
Với mỗi loại hình sở hữu, cổ đông có những đặc điểm khác nhau. Họ có nghĩa vụ, quyền lợi với nhiều khác biệt lớn. Do đó, cổ đông được phân chia thành nhiều loại khác nhau. Hãy cùng tìm hiểu về các loại cổ đông tồn tại trong 1 công ty CP nhé!
#1 Cổ đông sáng lập
Đây là những người đầu tiên góp vốn. Từ đó, góp phần không nhỏ trong việc sáng lập, hình thành nên công ty, doanh nghiệp. Đây là những người có vai trò đặc biệt quan trọng đối với mọi công ty CP.
#2 Cổ đông đặc biệt
Đây là loại cổ đông rất đặc biệt với quyền hành lớn. Dù họ chỉ nắm giữ cổ phần rất nhỏ đi chăng nữa. Thông thường, cổ đông đặc biệt là một cơ quan của Nhà nước.
Số lượng cổ phần họ nắm giữ nhỏ, hầu như chỉ mang ý nghĩa tượng trưng. Tuy nhiên, họ có quyền hành lớn trong công ty. Thậm chí, có thể phủ quyết nhiều quyết sách, dự án quan trọng. Điều này thường được chỉ rõ trong điều lệ doanh nghiệp.
Loại cổ đông này còn được biết đến với tên gọi là cổ đông ưu đãi biểu quyết. Cổ phần họ nắm giữ được gọi là cổ phần vàng.
#3 Cổ đông ưu đãi
Đây là những cổ đông giành được quyền ưu tiên về một quyền nhất định nào đó của doanh nghiệp. Thường là quyền hưởng một tỉ lệ cổ tức nào đó (giá trị cố định) trước khi các khoản lợi nhuận được phân chia cho cổ đông khác. Đôi khi, đó là quyền nhận lại giá trị tương đương với cổ phần đóng góp của họ trong một số trường hợp.
Đi kèm với những quyền ưu tiên trên, cổ đông ưu đãi lại bị hạn chế một số quyền khác. Tiêu biểu nhất chính là quyền biểu quyết hay ứng cử, tự đề cử vào trong bộ máy quản trị, lãnh đạo của doanh nghiệp.
#4 Cổ đông phổ thông
Đây chính là loại cổ đông thường. Nghĩa là tất cả những cổ đông còn lại, không thuộc 3 loại kể trên. Tuy không có nhiều quyền hành với hoạt động của doanh nghiệp. Nhưng họ cũng không có nhiều nghĩa vụ hay phải chịu nhiều tổn thất trong trường hợp xảy ra sự cố, thua lỗ…
Quyền & nghĩa vụ của từng loại cổ đông theo Luật doanh nghiệp 2014
Để hiểu hơn về các loại cổ đông, chúng ta hãy xem quyền & nghĩa vụ của họ là gì. Điều này sẽ giúp ích rất nhiều cho bạn trong quá trình tìm hiểu về doanh nghiệp đấy.
Luật Doanh nghiệp ban hành năm 2014 đã có những quy định rất rõ ràng về quyền & nghĩa vụ của từng loại cổ đông.
#1 Cổ đông phổ thông
Cổ đông phổ thông là cổ đông thường không có nhiều ràng buộc với doanh nghiệp như các loại cổ đông khác. Hãy xem, họ có quyền & trách nhiệm gì với một doanh nghiệp nhé.
Quyền của cổ đông phổ thông
- Tham dự & phát biểu ý kiến trong các buổi Đại hội Cổ đông. Đồng thời, thực hiện quyền biểu quyết thông qua người đại diện. Điều này cần phù hợp với Điều lệ của doanh nghiệp cũng như các quy định của pháp luật. Mỗi cổ đông phổ thông có 1 phiếu biểu quyết.
- Được ưu tiên mua cổ phần mới chào bán tương ứng với tỷ lệ cổ phần sẵn có của mình trong công ty.
- Nhận cổ tức theo mức giá trị được quyết định tại Đại hội cổ đông của doanh nghiệp.
- Tự do chuyển nhượng cổ phần mà mình đang sở hữu.
- Sao chép, tra cứu & lưu trữ các biên bản cuộc họp của doanh nghiệp.
- Khi công ty phá sản, giải thể, cổ đông phổ thông sẽ nhận được tài sản còn lại của công ty theo đúng giá trị cổ phần mà mình sở hữu.
Nghĩa vụ của cổ đông phổ thông
- Thanh toán đủ số tiền đã cam kết mua cổ phần theo đúng thời hạn.
- Tuân thủ theo các điều lệ, quy chế quản lý nội bộ của công ty.
- Chấp hành nghiêm túc các nghị quyết của hội đồng cổ đông & hội đồng quản trị công ty.
- Chấp hành nghiêm túc các nghĩa vụ khác theo đúng yêu cầu, quy định của Pháp luật.
#2 Cổ đông sáng lập
Tham gia vào công ty từ những ngày đầu, cổ đông sáng lập có rất nhiều quyền lợi. Cùng với đó là những nghĩa vụ đặc biệt với công ty.
Quyền của cổ đông sáng lập
- Nắm giữ quyền ưu đãi biểu quyết so với các cổ đông khác.
- Cổ đông sáng lập có quyền biểu quyết với số phiếu lớn hơn so với những loại cổ đông khác.
- Trong trường hợp có cổ phần mới được phát hành, cổ đông sáng lập là những người nhận được ưu đãi mua đầu tiên.
Nghĩa vụ của cổ đông sáng lập
- Cổ đông sáng lập phải chịu những hạn chế trong quyền chuyển nhượng cổ phần ưu đãi. Nói dễ hiểu hơn, cổ đông sáng lập không có quyền chuyển nhượng loại cổ phần này.
- Khi có ý định chuyển nhượng cổ phần phổ thông, cổ đông sáng lập chỉ được bán cho những cổ đông sáng lập khác. Việc chuyển nhượng cho các cổ đông khác cần được sự đồng ý của mọi người trong hội đồng sáng lập.
- Thực hiện nghiêm ngặt các quy chế, quy định của công ty/doanh nghiệp.
- Tuân thủ những yêu cầu, đòi hỏi của Pháp luật.
#3 Cổ đông ưu đãi
Trong các loại cổ đông, cổ đông ưu đãi là loại có tính đặc thù rõ nét nhất. Nó lại được chia thành 4 loại nhỏ với những kiểu ưu đãi khác nhau.
#3.1 Cổ đông ưu đãi cổ tức
Đối với các doanh nghiệp cổ phần, có tồn tại cổ phần ưu đãi cổ tức. Đó chính là những cổ phần được trả mức cổ tức cao hơn so với các loại cổ phần khác. Người sở hữu loại cổ phần này được gọi là cổ đông ưu đãi cổ tức.
Quyền lợi
- Nhận các loại cổ tức theo đúng quy định của doanh nghiệp và pháp luật.
- Nhận phần tài sản tương ứng với tỷ lệ sở hữu cổ phần của mình trong trường hợp công ty phá sản.
- Tham dự, đóng góp ý kiến và phát biểu trong những cuộc đại hội cổ đông.
- Được ưu tiên mua cổ phần mới chào bán.
- Có quyền tự do chuyển nhượng cổ phần sở hữu cho người khác.
- Được quyền tra cứu, trích lục và sở hữu bản sao của các loại giấy tờ, biên bản họp, điều lệ của công ty.
Nghĩa vụ
Cổ đông ưu đãi cổ tức có nghĩa cụ chịu trách nhiệm về các khoản nợ. Đồng thời, chịu trách nhiệm về các khoản nợ và tài sản khác của doanh nghiệp. Dù không có quyền điều khiển doanh nghiệp, nhưng cổ đông ưu đãi cổ tức cũng phải chịu trách nhiệm về biến động cổ phiếu, thanh lý tài sản… công ty trong trường hợp xảy ra thua lỗ.
#3.2 Cổ đông ưu đãi biểu quyết
Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết chính là những cổ phiếu cho người sở hữu quyền lợi biểu quyết nhiều hơn so với những loại cổ phiếu thông thường. Số phiếu biểu quyết của loại cổ phiếu này có nhiều khác biệt ở từng DN. Nó do điều lệ doanh nghiệp quyết định.
Người sở hữu cổ phiếu ưu đãi biểu quyết chính là cổ đông ưu đãi biểu quyết.
Quyền lợi
- Tham gia biểu quyết, đóng góp ý kiến trong các cuộc họp của doanh nghiệp.
- Biểu quyết về các vấn đề nằm trong thẩm quyền của đại hội cổ đông.
- Sở hữu các quyền lợi khác như các cổ đông phổ thông của công ty.
Nghĩa vụ
Nghĩa vụ của cổ đông ưu đãi biểu quyết không có nhiều khác biệt so với các loại cổ đông khác. Về cơ bản, họ cũng phải chịu trách nhiệm về tài chính, pháp luật trong các hoạt động của bản thân & doanh nghiệp.
#3.3 Cổ đông ưu đãi hoàn lại
Trong luật Doanh Nghiệp, cổ đông ưu đãi hoàn lại đã được nhắc đến khá chi tiết. Họ là ai? Họ có quyền & nghĩa vụ gì?
Cổ phần ưu đãi hoàn lại chính là các loại cổ phần được doanh nghiệp hoàn lại vốn góp bất kỳ lúc nào. Điều này phụ thuộc vào điều lệ của doanh nghiệp cũng như những quy định của Pháp luật. Cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi hoàn lại được gọi là cổ đông ưu đãi hoàn lại.
Quyền & nghĩa vụ của loại cổ đông này
Quyền, nghĩa vụ của cổ đông ưu đãi hoàn lại có rất nhiều khác biệt. Đầu tiên, loại cổ đông này hoàn toàn không có quyền tham gia vào các cuộc biểu quyết, tham dự hội họp Đại hội đồng cổ đông. Ngoài ra, họ cũng không có quyền đề nghị, tiến cử người vào Ban kiểm soát hay Hội đồng quản trị.
Nghĩa cụ của cổ đông ưu đãi hoàn lại chính là thực hiện các nội quy, quy định của công ty. Đồng thời, tuân thủ pháp luật trong các hoạt động kinh doanh.
#3.4 Cổ đông ưu đãi khác
Đôi khi, các DN còn sở hữu một số loại cổ phần ưu đãi khác. Điều lệ DN sẽ quyết định những ưu tiên, quyền lợi và nghĩa vụ của người sở hữu loại cổ đông này. Từ đó, giúp mọi người làm việc thoải mái, dễ chịu nhất trong một doanh nghiệp.
🆘 Xem thêm
Lời kết
Trên đây là tất cả thông tin liên quan đến cổ đông công ty/doanh nghiệp cũng như quyền & nghĩa vụ của họ. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, bạn hãy liên hệ ngay với TaxPlus qua thông tin sau để được tư vấn miễn phí.
Thông tin liên hệ
- Địa chỉ: 329 – 331 An Dương Vương, Phường 3, Quận 5, Tp. HCM
- Hotline: 0853 9999 77
- Email: info@taxplus.vn
Xuất bản ngày: 09/07/2019 @ 02:10
